Αν και ο Ορθοδοντικός μπορεί να χαρίσει ένα όμορφο χαμόγελο σε κάθε ηλικία, υπάρχει ο βέλτιστος χρόνος επέμβασης, που εξασφαλίζει τα καλύτερα αποτελέσματα, συνήθως χωρίς εξαγωγές μονίμων δοντιών, συνδυασμένα με το μικρότερο χρόνο θεραπείας.
Ο πρώτος ορθοδοντικός έλεγχος πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 7 ετών, σύμφωνα με την Αμερικάνικη Εταιρεία Ορθοδοντικών -εκτός και εάν έχει εντοπιστεί ένα σοβαρό πρόβλημα νωρίτερα- ώστε να μπορέσει ο ορθοδοντικός να ορίσει την κατάλληλη ηλικία έναρξης της θεραπείας. Στην ηλικία των 7, λόγω ανατολής των πρώτων μόνιμων γομφίων, έχουμε μια πρώτη ένδειξη της σύγκλεισης. Τα ορθοδοντικά προβλήματα μπορούν να λυθούν καλύτερα και ευκολότερα όσο νωρίτερα ξεκινά η θεραπεία, μπορεί επίσης να γίνει καθοδήγηση της αύξησης των γνάθων (καταστολή ή διέγερση αύξησης), ούτως ώστε να αποφευχθεί ένα σκελετικό πρόβλημα εν τω γεννάσθαι και να επιτευχθεί αρμονική σύγκλειση στο μέλλον.
Σε περίπτωση που κατά την πρώτη εξέταση ένα παιδί δεν είναι έτοιμο για έναρξη της θεραπείας, η Ορθοδοντικός θα ζητήσει να το ξαναδεί σε δεύτερο χρόνο.
Είναι μύθος ότι πρέπει να περιμένουμε την εμφάνιση όλων των μονίμων δοντιών για να αρχίσουμε μια ορθοδοντική θεραπεία. Σε μια τέτοια περίπτωση, είναι πιθανή η εξαγωγή μονίμων δοντιών ή η εγκατάσταση μιας ασυμμετρίας ή σκελετικής διαγναθικής δυσαρμονίας, που ενδεχομένως η λύση της πια να είναι μόνο χειρουργική.
Σε αρκετές περιπτώσεις ενδείκνυται η θεραπεία σε δύο φάσεις, η πρώτη (Φάση Ι) ανάμεσα στα 6 και τα 10 έτη-σε ελάχιστες περιπτώσεις και σε ακόμη μικρότερη ηλικία-συνήθως με ένα μηχανισμό κινητό ή ακίνητο. Η διάρκειά της είναι 12 με 18 μήνες και στη συνέχεια ο ασθενής χρειάζεται μια δεύτερη φάση (Φάση ΙΙ) με ακίνητους μηχανισμούς, δηλαδή σιδεράκια, για να τελειοποιηθεί το αποτέλεσμα. Ανάμεσα στις δύο φάσεις της θεραπείας μεσολαβεί ένα χρονικό κενό μέχρι να ανατείλουν τα μόνιμα δόντια του ασθενή. Ενδείξεις για τη θεραπεία πρώτης φάσης είναι η έλλειψη χώρου για τα μόνιμα δόντια, η μεγάλη πρόταξη των πρόσθιων άνω δοντιών που κινδυνεύουν με κάταγμα σε περίπτωση πτώσης, η σταυροειδής σύγκλειση, τα έντονα σκελετικά προβλήματα, καθώς και η πρόωρη απώλεια παιδικών δοντιών.
Αρχική κλινική εικόνα Τέλος Φάσης Ι
Ο ασθενής παρουσιάζει μια μεγάλη πρόσθια χασμοδοντία συνδυασμένη με γλωσσική κατάποση. Στο τέλος της θεραπείας 1ης φάσης, η χασμοδοντία έχει θεραπευτεί και αναμένεται η ανατολή των υπόλοιπων μονίμων δοντιών για τη συνέχιση της θεραπείας.
Αρχική κλινική εικόνα Τέλος Φάσης Ι
Η ασθενής παρουσιάζει μια μεγάλη πρόταξη των δοντιών της άνω γνάθου και προπέτεια της άνω γνάθου, συνωστισμό και χασμοδοντία. Στο τέλος της 1ης φάσης έχουν διορθωρεί η προπέτεια και η χασμοδοντία και αναμένεται η ανατολή των υπόλοιπων μόνιμων δοντιών για τη συνέχιση της θεραπείας.
